Có nhiều khái niệm về lãnh đạo. Với tư cách là một chức
năng quản lý, lãnh đạo là quá trình truyền cảm hứng, khơi dậy sự nhiệt tình và
động lực của con người để họ làm việc một cách tốt nhất nhằm đạt được các mục
tiêu kế hoạch. Lãnh đạo và quản lý là hai khái niệm có sự phân biệt. Bản chất
của lãnh đạo là nghệ thuật tác động lên con người để học theo và làm theo.
Để lãnh đạo thành công cần có những tiền đề nhất định: xác định được chiến lược
và cơ cấu tổ chức; hiểu con người; có quyền lực và uy tín.
Có nhiều cách tiếp cận khác nhau đối với việc nghiên cứu lãnh
đạo, từ cách tiếp cận theo đặc điểm và phẩm chất, cách tiếp cận theo hành vi
đến cách tiếp cận theo tình huống. Một trong những cách tiếp cận đã tập trung
vào ba phong cách: độc đoán, dân chủ và tự do. Nghiên cứu của trường Đại học
tổng hợp Michigan đã xác định phong cách lãnh đạo lấy nhân viên làm trọng tâm
và phong cách lấy công việc làm trọng tâm. Ô bàn cờ quản lý xác định các phong
cách lãnh đạo theo hai hướng: quan tâm tới con người và quan tâm tới công việc.
Một cách tiếp cận khác là nghiên cứu phong cách lãnh đạo theo tình huống, trong
đó chú ý đến 3 yếu tố: mối quan hệ giữa người lãnh đạo và các thành viên; cấu
trúc công việc; quyền lực vị trí của người lãnh đạo.
Cũng theo cách tiếp cận tình huống, mô hỉnh lãnh đạo theo
phương thức – mục tiêu cho rằng người lãnh đạo phải tạo động lực làm việc để
đạt được mục tiêu chung của tổ chức và mục tiêu cá nhân bằng một trong hai
cách: chỉ ra phương thức để đạt được kết quả và những phần thưởng đi kèm với
kết quả đó; hoặc tăng mức thưởng lên cho phù hợp với mong muốn và nguyện vọng
của nhân viên. Điều kết luận là, không có một phong cách lãnh đạo nào là tốt
nhất và các nhà quản lý có thể thành công nếu phù hợp với tình huống.
Có nhiều loại quyền lực mà người lãnh đạo phải vận dụng để
lãnh đạo: quyền lực pháp lý, quyền lực ép buộc, quyền lực thưởng, quyền lực
chuyên môn và quyền lực thu hút. Song quyền lực mới tạo khả năng chứ tự nó
không thể hiện sự thành công trong hoạt động của người lãnh đạo. Sự thành công
của người lãnh đạo phụ thuộc rất lớn vào việc sử dụng khéo léo các chiến thuật
gây ảnh hưởng trong các tình huống cụ thể.
Từ khóa tìm kiếm nhiều: 48 nguyên tắc quyền lực