Đây là nội dung hết sức quan trọng mà người
lãnh đạo phải nắm vững để có thể lựa chọn đúng các phương pháp tác động lên con
người. Mỗi con người là một thực thể, một tế bào của hệ thống xã hội, họ có
những đặc điểm và hoàn cảnh sống riêng để từ đó tạo nên một tập hợp các nhu cầu
và động cơ làm việc của mình, công như để xử lý các mối quan hệ của mình trong
tập thể, trong hệ thống.
Hiểu rõ con người đã là một điều khó, nhưng
đáp ứng hợp lý các đòi hỏi của con người lại càng khó khăn hơn. Điều này trước
hết là do tính đa dạng về các nhu cầu của con người; thứ hai là khả năng có hạn
của người lãnh đạo, của hệ thống; thứ ba là việc đáp ứng các nhu cầu của từng
người bị ràng buộc bởi nguồn lực có hạn, sự chi phối của nhu cầu chung của cả
hệ thống và của các hệ thống bên ngoài cổ liên quan; thứ tư, các con người
trong hệ thống lại bị phân tách theo những nhóm có tính độc lập tương đối trong
hệ thống, chính sự tác động trong nhóm cung làm cho nhu cầu và động cơ của mỗi
người bị tác động nhất định, rất khó lường hết để xử lý có hiệu quả.
Có rất nhiều học thuyết về động cơ, động lực
của con người, như mô hình phân cấp nhu cầu của Maslow, mô hỉnh hai nhóm yếu tố
của Herzberg, lý thuyết kì vọng của V.Room, thuyết X và thuyết Y của Mc.Gregor…
Nghiên cứu các lý thuyết đó giúp nhà quản lý trả lời các vấn đề như: tại sao
con người lại hành động? cái gì làm cho họ thỏa mãn, cái gì làm cho họ hành
động tích cực với kết quả và hiệu quả cao? Từ đó nhà lãnh đạo tìm ra các phương
pháp, công cụ tạo động lực cho người lao động một cách tối ưu.
Tổng hợp các lý thuyết về nhu cầu và động cơ
hoạt động của con người/ ngày nay trong quản lý các hệ thống (cả hệ thống kinh
doanh và phi kính doanh, cả quản lý nhà nước và quản lý trong các tổ chức)
người ta thưởng sử dụng mô hình tạo động lực theo tính chất động cơ và động
lực. Theo mô hình này, cần sử dụng kết hợp ba công cụ tác động lên động cơ: (1)
Công cụ kinh tế; (2) Công cụ hành chính – tổ chức; và (3) Công cụ giáo dục –
tâm lý.
Từ khóa tìm kiếm nhiều: quản trị công ty