Các kĩ năng lãnh đạo nếu xét theo mối quan hệ
giữa chủ thể và đối tượng lãnh đạo gồm: (1) Kỹ năng lãnh đạo bản thân;
(2). Kỹ năng lãnh đạo cấp dưới; (3) Kỹ năng lãnh đạo đồng cấp; (4) Kỹ năng lãnh
đạo cấp trên. Xét theo nội dung của hoạt động lãnh đạo thì gồm các kĩ năng như
gjành quyền lực và sử dụng quyền lực; tạo động lực; truyền thông; đàm phán và
giải quyết xung đột; lãnh đạo nhằm tư vấn nội bộ… (sẽ được nghiên cứu ở các
chương tiếp theo).
Nghiên cứu lãnh đạo theo đặc điểm/ phẩm chất
có ý nghĩa nhất định trong việc tuyển chọn và bố trí người lãnh đạo; nó còn
giúp ích cho việc đào tạo, bồi dưỡng và phát triển những người lãnh đạo, đặc
biệt là lãnh đạo ở cương vị quản lý, với các phẩm chất cần thiết để phát triển
các kĩ năng lãnh đạo.
Cách tiếp cận theo hành vi/ phong cách lãnh đạo
Phong cách lãnh đạo là tổng thể các
phương pháp làm việc, các thói quen và các hành vi ửng xử đặc trưng mà người
lãnh đạo thưởng sử dụng trong quá trình giải quyết công việc hàng ngày để hoàn
thành nhiệm vụ.
Phong cách lãnh đạo của một nhà quản lý
chịu ảnh hưởng từ nhiều yếu tố cả chủ quan và khách quan và có tác động quan
trọng tới hiệu quả lãnh đạo. Có rất nhiều nghiên cứu về phong cách lãnh đạo
trong đó phải kể đến nghiên cứu của Kurt Lewin và đồng nghiệp tại Đại học tổng
hợp Iowa, nghiên cứu của Đại hộc tổng hợp bang Ohio và nghiên cứu của Đại học
tổng hợp Michigan.
Nghiên cứu của Kurt Lewin và đồng nghiệp tại
Đại học tồng hợp Iowa Mỹ:
Kurt Lewin và đồng nghiệp tại trường Đại học
tổng hợp Iowa đã phân thành ba loại phong cách lãnh đạo dựa trên cơ sở sử dụng
quyền lực:
- Phong cách độc đoán là phong cách của những người lãnh đạo thích tập trung quyền lực, sử dụng phương pháp “cầm tay chỉ việc”, tự mình ra quyết định và hạn chế sự tham gia của cấp dưới.
Phong cách này thưởng dẫn đến kết quả: (i)
không khí trong tổ chức căng thẳng, nhân viên ít thích lanh đạo; (ii) không
phát huy sáng tạo của cấp dưới; (iii)hiệu quả làm việc cao khi có mặt lãnh đạo,
thấp khi không có mặt lãnh đạo.
- Phong cách dân chủ là phong cách của người lãnh đạo thu hút tập thể tham gia thảo luận để quyết định các vấn đề của đơn vị, thực hiện rộng rãi chế độ ủy quyền và hệ thống thông tin phản hồi để hướng dẫn nhân viên. Phong cách dân chủ được chia thành hai loại: dân chủ có tham vấn và dân chủ có tham gia. Người lãnh đạo theo phong cách dân chủ có tham vấn sỗ tìm kiếm mọi thông tin và lắng nghe các vấn đề cũng như mối quan tâm của nhân viên nhưng sau đó tự mình ra quyết định. Còn người lãnh đạo theo phong cách dân chủ có tham gia thưởng cho phép nhân viên tham gia vào việc ra quyết định.